"Μάζεψαν οι μέρες"

«Μάζεψαν οι μέρες» έλεγαν οι παλιοί και εννοούσαν ότι πλησιάζει η στιγμή όπου θα πρέπει ο καθείς να σταθεί απέναντι στις ευθύνες του και να πει ή να κάνει αυτό που αρμόζει. Οι μέρες «μαζεύουν» προειδοποιώντας. Δημιουργώντας συνθήκες τέτοιες όπου το τοπίο προϊδεάζει και προετοιμάζει. Οι μέρες αυτές αφαιρούν από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα τα φτιασίδια και τα παραπετάσματα. Αποσύρουν τους παραμορφωτικούς φακούς που χρησιμοποιούν γραφίδες, κάμερες, επαΐοντες και καθ' ύλην αρμόδιοι για τα του βίου και της πολιτείας μας.

Στη λειτουργία του ελληνικού κράτους, στις σχέσεις μας μέσα στην κοινωνία η ατμόσφαιρα είναι πια αποπνικτική. Ποτέ άλλοτε τα χρώματα δεν ήταν τόσο μελανά. Μια κυβέρνηση σε πλήρη παράλυση, ανίκανη για το οτιδήποτε. Ακόμα και να παραιτηθεί.

Αυτή η μαυρίλα πλανάται σε όλους τους τομείς της κοινής μας ζωής. Στην Παιδεία, την Υγεία, τη Δημόσια Διοίκηση, τον αγροτικό τομέα, την εργασία και βέβαια τον Πολιτισμό.

Η αποδόμηση οπουδήποτε θεσμού στον χώρο του Πολιτισμού, η κατεδάφιση οποιασδήποτε κατάστασης δημιουργίας άρχισε πριν τα Μνημόνια και τους περίφημους εφαρμοστικούς νόμους. Στα χρόνια των Μνημονίων κατέρρευσαν πια τα πάντα. Έναν πολιτιστικό πληθωρισμό ζούμε. Πολλές θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, δρώμενα σε κάθε γωνιά, σε κάθε υπόγειο ή οποιονδήποτε άλλο πρόσφορο χώρο. Φιλότιμες προσπάθειες νεότερων αλλά και παλιότερων δημιουργών. Καταβάλλουν μόχθο, προσπάθεια, μεράκι. Αλλά πίσω από όλες αυτές τις δημιουργικές καταθέσεις που πασχίζουν να φέρουν μια κάποια «άνοιξη», να ανοίξουν «νέους δρόμους» μέσα από «σύγχρονες ματιές», φοβάμαι πως απλώς υπάρχει η αγωνία της επιβίωσης. Της καλλιτεχνικής και οικονομικής. Υπάρχει η ανάγκη επιβεβαίωσης της τέχνης μας και των τρόπων της.

Ποτέ άλλοτε οι άνθρωποι της Τέχνης και του Πολιτισμού δεν ήταν τόσο μόνοι. Ποτέ άλλοτε κυβέρνηση στην Ελλάδα δεν ενδιαφέρθηκε λιγότερο γι' αυτό που υποκριτικά ονομάζει «βαριά βιομηχανία της χώρας». Δηλαδή τον Πολιτισμό. Γεννιούνται μεγάλες, σημαντικές επιτυχίες; Φοβάμαι πως αναδεικνύονται αυτές που αποφασίζουν να κατασκευάσουν τα παντοδύναμα μέσα, διά του τηλεοπτικού φακού και της ιλουστρασιόν εκδοχής του εντύπου, όπου, μαζί με τους «Βίους Αγίων», το cd μιας μοδάτης τραγουδίστριας και των κουπονιών για ψώνια σε κάποιο σούπερ μάρκετ, προσφέρει και πληροφόρηση για τον «Βόιτσεκ» του Μπίχνερ, τον «Αίαντα» του Σοφοκλή ή την «Ψύχωση» της Σάρα Κέιν.

Ανάμεσα σε πολλούς αδαείς που χειρίζονται την πληροφόρηση και τη δημιουργία τετελεσμένων, υπάρχουν και εξαίρετες μονάδες με γνώση και άποψη. Όμως συμμετέχουν κι αυτοί (ως εργαζόμενοι;..) στην όλη επιχείρηση. Αν οι πρώτοι δεν αντιλαμβάνονται, αυτοί ξέρουν! Και είναι λυπηρό.

Βεβαίως, κανένα κράτος και καμία κυβέρνηση δεν έχουν δουλειά να επιβάλλουν ή να καταδείξουν τη μία ή την άλλη εκδοχή στην καλλιτεχνική δημιουργία. Έχουν υποχρέωση όμως να δημιουργήσουν θεσμούς, να προστατεύσουν το δικαίωμα στην ελεύθερη επιλογή, τη δημιουργία, και βέβαια να φροντίσουν για την εξάλειψη της εκμετάλλευσης της εργασίας και των δικαιωμάτων των δημιουργών.

Τώρα είναι η ώρα λοιπόν να πουν και οι άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών τον δικό τους λόγο. Είναι η ώρα να μιλήσουν στο φως για όλα αυτά που δυσκολεύουν το έργο τους. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος, πέρα από εκείνον της αντίστασης στη βαρβαρότητα που μας έχει επιβληθεί. Αν κάποιος καίγεται από την ανάγκη να εκφραστεί, το κάνει για να παραδώσει τη φλόγα που τον καίει στον συνάνθρωπο. Σε αυτό που άκομψα ίσως ονομάζουμε «κοινό». Η δημιουργία, ακόμα και η πιο προσωπική, έχει αναφορά στον άνθρωπο. Από αυτόν ξεκινά και σ' αυτόν επιστρέφει. Σ' αυτόν τον «άλλο» με τον οποίο συνυπάρχουμε.

Γι' αυτόν τον άνθρωπο, λοιπόν, έφτασε η στιγμή που ο καθείς οφείλει να σταθεί απέναντι στις ευθύνες του και να πει ή να κάνει αυτό που πρέπει. Η σκηνή, το πλατό, το καβαλέτο, το γραφείο, η πρόβα και η παράσταση είναι εκεί έξω. Στους δρόμους και στην κοινωνία. Μαζί με την κοινωνία, γιατί οι μέρες μάζεψαν και η μαυρίλα δεν αντέχεται πια...

* Ο Πάνος Σκουρολιάκος είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ